Çin, Tayvan’ın kendi topraklarının bir parçası olduğunu iddia etmesi ve ülkeyi egemenliği altına almakla tehdit etmesinin ardından Tayvanlı şirketler Çin saldırılarına karşı korunmak için denizaşırı yerlerde merkez kurmayı değerlendiriyor.
Birçok büyük Tayvanlı üretici, Çin’in ülkelerine saldırması durumunda faaliyetlerine devam edebilmelerini sağlamak için yurtdışında ikinci bir merkez kurmayı düşünüyor.
Tayvan’daki KPMG’nin ortağı ve aile ofisi işletmesinin başkanı Rauniei Kuo “İkinci bir genel merkez kurmayı düşünen ya da planlayan müşterilerimiz var” dedi.
Kuo, bu grupların imalat sekötründe faaliyet gösterdiğini ve Tayvan’da acil bir durum yaşanması halinde Güneydoğu Asya’da hemen devreye sokabilecekleri ikinci bir genel merkez için yer aradıklarını belirtti.
İsminin yayınlanmasını istemeyen Tayvan’daki küresel bir danışmanlık şirketinin başkanı ise pek çok şirketin üretimini coğrafi olarak çeşitlendirmeye odaklandığını ve acil durum yapıları inşa etmek gibi diğer değişikliklerin bunu takip edeceğini söyledi. Başkan, “Ancak yedek merkezlerle ilgili tartışmalar en büyük gruplarda en tepeden başladı” dedi.
Diğer bir yandan yöneticiler, avukatlar ve danışmanlar birçok şirketin hâlâ yavaş ilerlediğini söyledi. Bir danışman, “Çeviklikleri Tayvanlı şirketlerin hayatta kalmasına ve iyi bir şekilde gelişmesine yardımcı olsa da planlama konusunda iyi değiller” dedi.
Şirketler genellikle Singapur, Japonya, İsviçre veya Hollanda’nın ikinci genel merkez kurma seçenekleri olduğunu söyledi. Şirketler, büyük bir pazar olmasına rağmen ABD’nin vergisel nedenlerden dolayı ikinci bir merkez için uygun bir yer olmadığını söylediler.
KÜRESEL TİCARETİN BEL KEMİĞİNİ OLUŞTURUYORLAR
Tayvanlı üreticiler onlarca yıldır kişisel bilgisayarlar, akıllı telefonlar, sunucular ve telekom ağ donanımları da dahil olmak üzere elektronik cihazlar ve bunların bileşenleri için küresel tedarik zincirlerinin bel kemiğini oluşturuyor. Ayrıca endüstriyel otomasyon, tıbbi cihazlar ve elektrikli araçlara yönelik pazarlara giderek daha fazla nüfuz ediyorlar.
Müzakerelere katılan birkaç kişiye göre, yurtdışında ikinci bir merkez için seçenekleri araştıran şirketler arasında tüketici, telekom, otomotiv ve tıbbi uygulamalar için elektronik bileşenler ve cihazlar üreten Lite-On ve Qisda yer alıyor. Ancak bir Qisda sözcüsü Financial Times’a grubun yurtdışında ikinci bir merkez kurmayı düşünmediğini söylerken Lite-On ise yorum talebine yanıt vermedi.
YAKIN VADEDE DÜŞÜK BİR İHTİMAL OLARAK GÖRÜLÜYOR
Çin, Tayvan’ın kendi topraklarının bir parçası olduğunu iddia ediyor ve Tayvan’ın birleşmeye süresiz olarak direnmesi halinde ülkeyi ilhak etmekle tehdit ediyor.
Tayvanlı uzmanlar yakın vadede bir Çin saldırısı ihtimalini düşük görse de Pekin’in artan baskısı ve askeri gözdağı taktikleri birçok yabancı şirketi ve Tayvanlı grupların müşterilerini acil durum planlaması yapmaya yöneltti.
Endüstriyel bilgisayar üreticisi Advantech’in kurucusu Chaney Ho, dönemin ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin Taipei ziyaretine cevaben Çin’in Ağustos 2022’de Tayvan çevresinde yaptığı askeri tatbikatın ikinci merkez tartışmalarını tetiklediğini söyledi.
Ancak Chaney Ho, bu tür yapılara acil bir ihtiyaç olmadığını savundu.
