Polonya, Yeni Cumhurbaşkanını Seçmek İçin Sandık Başında
Polonya’da, Avrupa Birliği ve NATO üyesi halk, 18 Mayıs’ta yeni cumhurbaşkanını belirlemek üzere sandık başına gidiyor. Beş yıl boyunca ülkenin kaderini belirleyecek olan seçim, iç ve dış politikalarda belirleyici bir rol oynayacak.
Yaklaşık 29 milyon kayıtlı seçmenin bulunduğu Polonya’da oy verme işlemi yerel saatle 07.00’de başlayacak ve 21.00’de sona erecek. Eğer hiçbir aday ilk turda yüzde 50 barajını aşamazsa, seçim en fazla oyu alan iki aday arasında 1 Haziran’da ikinci tura kalacak. Ayrıca, yurt dışındaki seçmenler için 500’e yakın temsilcilikte oy kullanma merkezi kuruldu.
Kritik Başlıklar ve Adaylar
Seçim; AB ilişkileri, yargı reformu, kürtaj yasaları ve Ukrayna-Rusya Savaşı gibi konularda büyük önem taşıyor. Kamuoyunda, bu seçimin Başbakan Donald Tusk hükümeti için bir tür “güven oylaması” işlevi görebileceği düşünülüyor.
Mevcut Cumhurbaşkanı Andrzej Duda’nın görev süresi 6 Ağustos’ta dolacak ve yeniden aday olamıyor. 13 adayın yarıştığı seçimde öne çıkan isimler şunlar:
- Rafal Trzaskowski (Sivil Koalisyon / iktidar): Varşova Belediye Başkanı. Kürtaj yasalarında serbestleşme, savunmaya ayrılan GSYİH’nin yüzde 5’i ve AB içinde daha güçlü Polonya hedefleri savunuyor. 2020’de Duda’ya az farkla kaybetmişti.
- Karol Nawrocki (Hukuk ve Adalet Partisi / muhalefet): Muhafazakâr tarihçi. Vergi indirimi, LGBT haklarına karşıtlık, Avrupa Yeşil Mutabakatı ve Göç Paktı’ndan çekilme, NATO’da Ukrayna’ya karşı mesafeli duruş sergiliyor.
- Slawomir Mentzen (Konfederasyon Partisi / aşırı sağ): Yüzde 13 bandında oy alması bekleniyor. AB yasalarına karşı ulusal egemenliği savunuyor, Ukrayna-Rusya Savaşı’nda taraf olunmamasını ve vergi indirimlerini destekliyor.
- Szymon Holownia (Polonya 2050): Meclis Başkanı ve iktidar ortaklarından. Oy oranı daha düşük olsa da denkleme etki edebilecek adaylardan biri.
Polonya Dijital İşler Bakanı Krzysztof Gawkowski, Rusya’nın seçimlere müdahale etmeye çalıştığını açıkladı. Gawkowski, bunun dezenformasyon ve siber saldırılar aracılığıyla gerçekleştiğini belirterek, “Rusya destekli saldırılar 2024’te iki katına çıktı” ifadesini kullandı.
Geçtiğimiz yıl salgın koşullarında yapılan seçimde katılım oranı rekor seviyeye ulaşmıştı. İlk turda yüzde 64, ikinci turda ise yüzde 68 oranında seçmen sandığa gitmişti. Seçimi, yüzde 2,5 farkla Andrzej Duda kazanmıştı. Benzer bir rekabetin bu yıl da yaşanması bekleniyor.