İkinci el iş jeti pazarında büyük bir dengesizlik yaşanıyor. Fabrikaların zamanında ve istenen sayıda iş jeti teslim edememeleri alıcıları ikinci el uçaklara yöneltti. İkinci el uçak pazarında önce fiyatlar arttı ama sonra bir dalgalanma dönemine girildi.
Şimdilerde ise fiyatlar aşağı gelmeye başladı. Ancak ikinci elde satıştaki uçakların çoğu sorunlu. Alıcıların iyi araştırması ve doğru ekspertiz raporu hazırlayan ciddi kuruluşlarla çalışması gerekiyor. Yoksa alınan uçağın son sahibi olmak dışında bitmez tükenmez sorunlarla boğuşmak durumunda kalınabilir.
DÜŞÜŞ SERT OLDU
İş jetlerinde ikinci el piyasasının dengelenmesi bekleniyordu ama kimse bu kadar sert düşüş tahmin etmiyordu. Özellikle 15-35 milyon dolar arasında satılan ikinci el iş jetlerinin fiyatlarındaki düşüşler beklenenden de sert oldu. Ancak pazarın hızlı büyümesi nedeniyle taleplerde azalma görülmedi. Fiyatları 6-10 milyon dolar aralığındaki kullanılmış ve 2018 civarı imal edilmiş uçaklar iyi pazarlıklarla çok daha ucuza alınabiliyor.
Yeni uçak bulamayanların ikinci ele hücum etmesi sonucu kısa sürede ikinci el uçakların iyileri hemen satıldı. Geri kalanlar için fiyatlar düşmesine rağmen pazar henüz yeterli canlılığa ulaşamadı.
2014-2018 yılları arasında imal edilmiş, şimdilerde ikinci hatta üçüncü dördünce el olarak satışa çıkan uçakların fiyatları:
Falcon 7X: 2018 yılında 51 milyon dolar olan uçağın 2010 modeli bugün 16-19 milyon dolar cıvarında.
Falcon 2000LXS: 2018’de 33 milyon dolar olan uçağın 2015 modeli 17-20 milyon dolar.
G550: 2018’de 60 milyon dolar liste fiyatı olan uçağın 2010 modeli 14-17 milyon dolar ve biraz üzerinde alıcı buluyor.
G450: 2018’de 44 milyon dolar olmasına karşın uçağın 2010 modeli 11-13 milyon dolar civarında satılıyor. Bu uçak ve 550 modelinin imalatı artık durdu.
CL 300: 2018’de 25 milyon dolar liste fiyatı vardı. 2010 modeli 9-10 milyon dolar civarı.
CL 605: 2018’de 32 milyon dolar liste fiyatı vardı. 2010 modeli 9-11 milyon dolar aralığında satılıyor.
GL 6000: 2018’de 64 milyon dolar liste fiyatı vardı. 2014 modeli 18-20 milyon dolar fiyatla alıcı buluyor.
Embraer Legacy: Piyasaya çıktığında liste fiyatı 44 milyon dolar olan bu uçağın 650E 2018 imalatı, 10-15 milyon dolar.
2002 Beechjet 400A: 1 milyon 600 bin dolar.
2003 Hawker 800XP: 1 milyon dolar.
1999 Gulfstream V: 9 milyon dolar.
2010 G 450: 13 milyon dolar.
CESSNA’NA YÜZDE 10 DÜŞÜŞ
Pazarın güçlü imalatçılarından Cessna iş jetlerinin 2018 yılı imalatlarından başlayarak tüm modellerinde yüzde 10 düşüş var. Ancak pazarda çok tutunan bu uçak, turboprop modellerinde hâlâ satış rekoru kırıyor. İtalyan Piaggo Avanti 180 tipi ters motorlu uçakların eski modellerinde ciddi bir fiyat düşüşü yok. Az imal edilen, fiyatı ucuz olan ve güvenilirliği kanıtlanmış bu uçaklar fiyat düşüşünden fazla etkilenmedi.
İş Jeti pazarının beş ayaklı gücü var; Dassault, Gulfstream, Bombardier, Embraer ve Cessna farklı uçaklar imal ediyorlar. Yolcu kapasiteleri, menzil farklılıkları, sürat ve en önemlisi kabin genişliğindeki rekabet özellikle yeni modellerde öne çıkıyor.
TÜRKİYE’DE 120 İŞ JETİ VAR
Türkiye’de toplam iş jeti sayısı 120 civarında. Bu uçakların büyük kısmı Türk bayraklı. Ancak son zamanlarda havalimanlarında ‘Rus Oligark’ların yabancı bayraklı uçakları sıklıkla görülüyor. Bir de sahipleri Türk iş insanı ya da Türk şirketi olan yabancı bayraklı çok sayıda iş jeti olmaya başladı. Bu uçakların da büyük kısmı T7 San Marino ya da Malta bayraklı olarak çalışıyor.
patronlardunyasi.com
